بوشهر
بارانا
1. بلدیه شهر
دور تا دور حیاط مرکزی بنا را اتاق‌ها گرفته‌اند و در گوشه شرقی آن پلکانی تعبیه شده برای رفتن به پشت بام. از پلکان بالا بروید، از کنار پنجره‌های چوب ساج و نقش و نگار درهای دولنگه بگذرید تا به بالا برسید. حالا سمت غرب را نگاه کنید: منظره دریا بی‌نظیر نیست؟ تماشایش کنید. شما در بالای عمارت امیریه شهر بوشهر ایستاده‌اید، در سمت شرق شما محله عرب‌ها، سمت شمال‌تان محله یهودی‌ها و جنوب‌تان محله کوتی است. اینجا قبلا ساختمان بلدیه شهر بوده و امروز موزه مردم‌شناسی است.
2. تاجر روغن
روزگاری در دوره قاجار، تاجر روغنی زندگی می‌کرد که در نواحی جنوبی ایران سکونت داشت. روزی تاجر تصمیم گرفت در بافت قدیمی شهر عمارتی بسازد سرآمد تمام خانه‌های منطقه. از آنجایی که خانه‌های شهر اغلب دو یا سه طبقه بودند، او طرح ساختمانش را در چهار طبقه ریخت و گچ و آهک را برای مصالح آن انتخاب کرد. سنگ‌های مرجانی و چوب ساج هم برای تزیینات در نظر گرفته شد. تاجر دوست داشت عمارتش اتاق‌های زیاد داشته باشد و هر اتاق به شکلی متفاوت تزیین شود. برای همین برای تزیین از گچبری و گره‌چینی و کنده‌کاری استفاده کرد. اما زیباترین تزیینات را به اتاقی اختصاص داد به نام شاه‌نشین: اتاقی با پنجره‌های رنگی و سقف آیینه‌کاری شده. او دستور داد برای سقف اتاق پذیرایی به جای گچبری از نقاشی استفاده شود. به همین خاطر است که امروز در سقف این اتاق یک نقاشی رنگ و روغنی به سبک اروپایی وسط عمارتی با معماری سنتی ایرانی می‌بینید. این عمارت معروف شهر بوشهر به نام صاحبش عمارت دهدشتی نامیده می‌شود و به خاطر شغل او در تجارت روغن به عمارت روغنی هم مشهور شده است.
3. سیستم خنک‌کننده هوا
در زمان‌های قدیم، مردم شهر بوشهر، که به دنبال فرار از گرمای شهرشان بودند، با خودشان فکر کردند چطور می‌توانند خانه‌هایی بسازند که شدت گرمای هوا را کمتر کند؟ بعد از مدت‌ها فکر و پیشنهاد و مشورت، بالاخره به این نتیجه رسیدند که می‌توانند از نیروی باد به عنوان یک سیستم خنک‌کننده طبیعی هوا استفاده کنند. اهالی شهر متوجه شده بودند که وقتی روی پشت بام هستند جریان باد خنک از گرمای هوا کم می‌کند. به همین خاطر نتیجه گرفتند که بهتر است خانه‌ها را چند طبقه بسازند و برای ورود باد و کاهش دما از درها و پنجره‌های زیاد استفاده کنند. به همین خاطر خانه‌هایی با ارتفاع زیاد ساختند که طبقات بالای آن پر از در و پنجره و ایوان بود و در زمان گرما به طبقات بالایی آن می‌رفتند. یکی از بهترین نمونه‌های این خانه‌ها را در محله قدیمی بهبهان شهر بوشهر می‌توان دید: عمارت کازرونی. این عمارت در دوره قاجار ساخته شده و اولین بنای این شهر در فهرست آثار ملی ایران است.
4. از پاریس تا بوشهر
اگر از شما بخواهند چند کلیسای زیبای دنیا را نام ببرید، کدام کلیساها را می‌شناسید؟ احتمالا کلیسای نتردام در پاریس اولین اسمی است که به ذهن‌تان می‌رسد. یا ممکن است تصویر آن کلیسای زیبای فلورانس جلوی چشم‌تان بیاید که نامش را فراموش کرده‌اید، یا شاید هم از دوست‌تان در مورد کلیسای مشهور مسکو سوال کنید. به جز اینها، کدام یک از کلیساهای داخل ایران را می‌شناسید؟ کلیسای وانک در جلفای اصفهان یا شاید هم کلیسای کاتولیک‌های تبریز. حالا که صحبت از کلیساهای خودمان شد، به نظر خودتان چقدر از کلیساهای محلی و زیبایی خبر دارید که در شهرهای کوچک و بزرگ ایران هستند؟ مثلا آیا تا به حال نام کلیسای ارامنه بوشهر به گوش‌تان خورده است؟ یا اصلا فکر می‌کردید در این شهر هم مثل شهر پاریس یک کلیسای معروف وجود داشته باشد؟ کلیسای ارامنه گریگوری بوشهر مربوط به دوران قاجار است و آنقدر ارزشمند و زیباست که در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته. حتما شما هم موافقید که چنین کلیسایی را حتما باید دید.
5. توریست‌های واقعی
یک نگاه دیگر به لیست انداخت و از خانه زد بیرون. خیلی کار داشت. یکراست رفت به سمت محله دهدشتی. هوا هنوز خیلی گرم نشده بود. اول رسید به راسته قنادی‌ها، کمی خارک پخته و نُقل خرید و از بین سر و صدای بازار مسگرها رفت به سمت راسته ساعت فروش‌ها. نگاهی به ساعت‌ها انداخت، باید قبل از آمدن مهمان‌ها خریدهایش را انجام می‌داد. به راسته پارچه فروش‌ها که رسید یک بار دیگر آن پارچه قرمز گلدار را که دوست داشت برانداز کرد و رفت به سمت عطاری‌ها تا کمی ادویه بخرد. ماهی را هم از ماهی فروش‌های بعد از قهوه خانه می‌خرید. سبزی پلو را میوه فروش زود برایش آماده می‌کرد. بعد از میوه‌فروشی سری به راسته رطب فروش‌ها زد. خریدهایش که تمام شد به سمت انتهای بازار رفت. در حیاط چند نفر توریست را دید که دور و بر مغازه‌ها چرخ می‌زدند. از کنارشان رد شد و رفت به سمت محله شنبدی تا برود به سمت خانه. این داستان در بازار قدیم بوشهر اتفاق می‌افتد و شما هم یکی از شخصیت‌های آن هستید: همان توریست‌هایی که مشغول گشت و گذار در بازار بودند! حال و هوای این بازار درست مثل همین داستان آرام و به یاد ماندنی است پس از داستان بیرون بیایید و توریست‌های واقعی این بازار باشید.
